ورق آجدار
محصولات و خدمات آهن نت
ورق آجدار چیست؟
حتما تا کنون سطوح فلزی را دیده اید که دارای سطحی خشن هستند و معمولا در کف ساختمان ها استفاده می شوند. ورق آجدار فلزی که دارای طرح ثابت در سراسر سطح ورق هستند، معمولا از آلیاژهایی ساخته می شوند که در برابر سایش مقاوم باشند و برآمدگی های روی سطح نیز باعث افزایش اصطکاک می گردند.
خصوصیات ورق آجدار
این ورقها معمولا در برابر سایش و خوردگی مقاومت بالایی دارند؛ همچنین برجستگی های روی سطح کمک می کند که اصطکاک افزایش یافته و لغزش اجسام بر روی آن به حداقل برسد. همچنین دارای تنوع بسیاری در طرح و اندازه هستند و وزن آنها نسبت به سایر انواع مقاطع کمتر است. همین موضوع باعث می شود که نصب آنها راحت باشد.
کاربرد ورق آجدار
اصولا در هر جایی که لازم باشد اصطکاک افزایش یابد، استفاده از این نوع ورق توصیه می شود بنابراین طیف استفاده از ورق آجدار در صنایع مختلف بسیار گسترده است. اصلی ترین محل استفاده از ورق آجدار در پله ها و رمپ ها است اما استفاده دکوراتیو از این نوع ورق نیز معمول است. موارد مصرف این نوع ورق به ترتیب در صنایع ساختمان، نفت و گاز، صنعت خودرو، صنایع دریایی، و صنعت کشاورزی وجود دارد.
انواع
رایج ترین نوع ورق آن شامل ورق فولادی می باشد که در صنایع مختلف کاربرد فراوان دارد. مهمترین خصوصیت ورق آجدار فولادی آن است که نسبت به سایر انواع این ورق از قیمت پایینتری برخوردار است. نوع دیگری از این ورقها که به ضد زنگ معروف است، در صنایعی استفاده می شود که امکان خورندگی فلز زیاد باشد. مثلا در صنایع نفت و گاز معمولا از ورق ضد زنگ استفاده می شود. اما نوعی از آن که بیشترین مقاومت را در برابر خورندگی داشته باشد از جنس آلومینیوم ساخته می شود و عمده استفاده از آن در صنایع دریایی است.
قیمت ورق آجدار
عوامل مختلفی در قیمت ورق آجدار موثر است که شاید مهمترین آنها وزن باشد. ورق آجدار نیز مانند سایر مقاطع فولادی بر حسب وزن فروخته می شود و هرچه وزن آن بالاتر باشد، قیمت آن نیز افزایش می یابد. علاوه بر مولفه وزن، عواملی مانند ضخامت ورق، ابعاد سطح، آلیاژ استفاده شده در ساخت ورق، و طرح و اندازه آج ها نیز در قیمت ورق موثر است. نباید فراموش کرد که قیمت ورق آجدار با توجه به کارخانه سازنده و قیمت فلزات در بازار جهانی تغییر می کند و ارتباط محسوسی با قیمت ارز دارد.
ترکیبات شیمیایی
همیشه جزء جدایی ناپذیر تولید هر نوع مقاطع فولادی شامل فولاد است. در واقع سایر ترکیباتی که مقرر است در کیفیت ورق آجدار تاثیر داشته باشند، آلیاژ هایی هستند که به فولاد اضافه می شوند. مثلا اضافه کردن کروم به فولاد باعث می شود که سرعت خورندگی فولاد کاهش یابد و یا آلیاژی مانند نیکل باعث می شود چقرمگی ورق افزایش یابد. همچنین آلیاژ هایی مانند مس یا آلومینیوم کمک می کنند که هدایت حرارتی ورق فولاد افزایش یابد و افزودن کربن کمک می کند که استحکام ورق افزایش یابد. توجه شود که ورق آجدار با مواد پایه دیگری مانند آلومینیوم، مس، و حتی استیل هم تولید می شوند که به صورت کامل با پایه فولاد متفاوت هستند.
خرید ورق آجدار
برای تهیه ورق آجدار در ابتدا باید بررسی شود که آیا واقعا نیاز به اینو نوع ورق وجود دارد یا خیر که معمولا در مراحل طراحی سازه یا محصول مشخص می شود. پس از این مرحله باید بررسی شود که ورق آجدار در چه نوع محیطی استفاده خواهد شد مثلا در محیط هایی که خورندگی بالایی دارند، استفاده از ورق با پایه آلومینیوم و استیل عمومیت دارد. و یا در محیط هایی که احتمال شوک حرارتی بالا وجود دارد، از استیل ضد زنگ استفاده می شود. همچنین اگر مقرر است از این نوع ورق در محیطی استفاده شود که هدایت الکتریکی در اولویت است، بهتر است از ورقی استفاده شود که پایه مسی یا آلومینیومی باشد.
استانداردهای تولید
دو استاندارد اساسی در تولید ورق آجدار وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- استانداردASTM که از طریق انجمن بین المللی آزمون و مواد واقع در آمریکا صادر می شود.
- استاندارد EN که در اتحادیه اروپا اعتبار قابل توجهی دارد.
متاسفانه در ایران استاندارد مشخصی برای ورق آجدار وجود ندارد و این محصول شامل استانداردهای روتین صادره توسط موسسه استاندارد برای ورق های عادی می باشد.
اصلی ترین شرکتهای تولید کننده در ایران
- شرکت فولاد مبارکه اصفهان
- مجتمع فولاد گیلان
- کارخانه فولاد صبا
- کارخانه فولاد کاویان
کیفیت
برای بررسی کیفیت ورق آجدار، آزمایشات متنوع و تخصصی وجود دارد که شاید تامین تمام تجهیزات آزمایشگاهی برای شرکتها مقدور نباشد. بنا بر این منظور، معمولا از خدمات آزمایشگاه های مرجع برای تشخیص کیفیت ورق آجدار استفاده می شود. در بخش زیر چند نمونه از آزمایش هایی که برای سنجش کیفیت ورق آجدار انجام می شود بیان می گردد:
- آزمایش خوردگی: در این آزمایش، بخشی از ورق در معرض رطوبت قرار داده می شود و بررسی می شود که سرعت اکسیداسیون ورق آجدار در معرض رطوبت چقدر است.
- آزمایش جوش پذیری: در این آزمایش بررسی می شود که میزان جوش پذیری ورق آجدار با سایر ورق ها چقدر است.
- آزمایش میکرو ساختار: در این آزمایش سعی می شود که ورق در قطر بسیار نازک بریده شده و اجزای تشکیل دهنده آن از طریق میکروسکوپ بررسی شود. مهمترین مواردی که در این روش بررسی می شود شامل نحوه دانه بندی و میزان چینش اجزای تشکیل دهنده در کنار یکدیگر است.
- آنالیز شیمیایی: در این آزمایش ترکیب شیمیایی تشکیل دهنده ورق به دقت بررسی شده و گواهی آزمایشگاه نان خواهد داد که آیا ورقی که عرضه می شود با آنچه که باید باشد همخوانی دارد یا خیر.
- آزمایش کشش: در این آزمایش، بخش کوچکی از ورق را در بین دستگاه های کششی قرار می دهند و آنقدر کشیده می شود تا پاره شود. از این آزمایش برای تشخیص استحکام تسلیم، درصد ازدیاد طول، و سنجش الاستیسیته ورق استفاده می شود.
- آزمایش خمش: مانند آزمایش کشش است با این تفاوت که سعی می شود ورق آجدار را تا جایی خم کنند که دچار شکست شود. این آزمایش برای سنجش میزان چقرمگی و قابلیت شکل پذیری ورق انجام می شود.
- آزمایش ضربه: در این آزمایش، ضربه ای ناگهانی به ورق وارد می شود تا میزان انرژی جذب شده توسط ورق اندازه گیری شود. این آزمایش مقاومت ورق در برابر ضربه را مشخص می کند.
- آزمایش سختی: در این آزمایش، نوعی جسم سخت مانند تبر یا گلوله به سمت ورق هدایت شده و میزان قدرت وارده و نفوذ در ورق آجدار اندازه گیری می شود.
تمام بررسی های فوق که توسط آزمایشگاه های مرجع انجام می شود، به خریداران کمک می کند که بهترین نوع ورق آجدار را شناسایی کرده و از آن استفاده نمایند. ممکن است طی کردن تمام این آزمایشات و تحلیل نتایج حاصله برای مشتریانی که اطلاع کافی از نحوه استنتاج نتایج ندارند کاری سخت به نظر آید اما شما می توانید به آسانی از مشورت کارشناسان آهن نت در این زمینه استفاده نمایید.
تفاوت ورق آجدار فابریک و پرسی
تفاوت این دو نوع از ورق آجدار منحصر به نحوه تولید آنها است و تفاوت نحوه تولید در دو روش فوق باعث می شود که با یکدیگر تفاوتهایی داشته باشند که در ادامه به آنها پرداخته می شود:
- ورق فابریک: در ورق فابریک، بخشهای آجدار بر روی یک ورق صاف و یکنواخت پرس می شوند و همین عامل باعث می شود که وزن بیشتری نسبت به ورق های پرسی داشته باشند. مهمترین مزایای ورق آجدار فابریک آن است که مقاومت بیشتری داشته و عمق آج در تمام بخشهای آن یکسان است. همچنین ورق های آجدار فابریک دارای پشت کاملا صاف هستند که باعث می شود بتوان از آن در فضاهای متنوع و بیشتری استفاده نمود.
- ورق پرسی: این نوع ورق همانطور که از نام آن پیدا است از طریق پرس شدن یک لایه ورق صاف ساخته می شود یعنی ورق فولاد با ضخامت های مختلف بر روی یک پرس که دارای طرح آجدار است قرار داده می شوند و در اثر فشار، طرح های پرس به ورق منتقل می گردد. معمولا این نوع ورق دارای وزن کمتر هستند که همین عامل اعث کاهش قیمت آن نیز می گردد اما عمق آج نیز در این ورق ها کمتر از ورق های فابریک است و پشت ور نیز کاملا صاف نیست که همین موضوع می تواند محدودیت هایی در استفاده را برای آن ایجاد کند.
نحوه عرضه
این نوع ورق نیز مانند سایر انواع ورق به دو صورت رول و شیت عرضه می گردند. معمولا وقتی قطر ورق کمتر از ۱۵ میلیمتر باشد، عرضه آن به صورت رول انجام شده و چنانچه قطر ورق بیش از ۱۵ میلیمتر باشد، عرضه به صورت شیت (تخته ای) انجام می شود. اصلی ترین دلیل آنکه ورق در ضخامت بالا به صورت شیت عرضه می گردد آن است که مسطح کردن ورق های با قطر بالا بسیار سخت است و اکثر خریداران چنین توانایی ندارد. همچنین ممکن است در فرایند رول سازی، اگر قطر ورق زیاد باشد دچار ترک شود.
مهمترین موارد استفاده
قطعا مهمترین مورد استفاده از این ورق ها در زمینه کفپوش ها است زیرا با افزایش اصطکاک کمک می کند که افراد یا وسایل نقلیه بر روی سطوح کاملا صاف لیز نخورند بنابراین از این نوع ورق در رمپ ها و پله ها به صورت گسترده استفاده می شود. از دیگر کاربردهای آن در ساخت ماشین آلات و سازه های فلزی یا جداره های بیرونی ابنیه است. همچنین به دلیل ظاهر خاصی که این نوع ورق دارد، در ساخت نمای ساختمان ها با سبک پست مدرن نیز از آن استفاده می شود.
محدودیت های استفاده
ورقهای آج دار به دلیل ظاهر خاصی که دارد ممکن است برای تمام ابنیه و صنایع مناسب نباشد. زیرا:
- این نوع ورق به دلیل ساختاری که دارد معمولا از وزن بیشتری نسبت به ورق های تخت برخوردار است و همین باعث می شود که نتوان در هر جایی از آن استفاده نمود.
- ذکر این موضوع لازم است که وجود وزن بیشتر به معنای قیمت بالاتر نیز هست و ممکن است صرفه اقتصادی در استفاده از آن برای تمام پروژه ها وجود نداشته اشد.
- معمولا ورق های آجدار به آسانی ورق های تخت رنگ آمیزی نمی شوند و این موضوع ممکن است باعث محدودیتهایی برای کاربران باشد.
- ورق های آجدار بیش از سطوح مسطح آلودگی را به خود جذب می کنند و ممکن است در برخی پروژه ها مانند بیمارستان ها نتوان از آن استفاده نمود
- ورق های آج دار به سختی خم می شود و جوش پذیری کمتری نسبت به سایر انواع ورق دارد. این موضوع ممکن است باعث محدودیتهایی در استفاده از آن می شود.
اکسیداسیون
در خلاف آنچه که به نظر می رسد، اکسیداسیون در این نوع ورق نسبت به ورق تخت بیشتر است و به همین دلیل است که معمولا ورق های آجدار را از طریق رنگ آمیزی یا پوشش های پلیمری محافظت می کنند. در برخی موارد نیز این مقاوم سازی از طریق تغییر آلیاژ، استیل سازی و… حاصل می شود که جزو روشهای مرسوم است. دلیل آنکه ورق های آجدار نسبت به ورق تخت سریع تر اکسید می شود شامل موارد زیر است:
- ورق های آجدار به دلیل سطوح متخلخل، مجاورت بیشتری با رطوبت و هوا دارند و همین عامل باعث پوسیدگی سریعتر آن می شود.
- به دلیل وجود آج در ورق های آجدار، رطوبت و آلودگی ها به صورت تاثیرگذارتری در بین آج ها تجمع می یابد و همین عامل باعث تسریع پوسیدگی می شود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی شد به تمام جنبه های ورق های آج دار پرداخته شده و نکات قوت و ضعف آن بیان گردد. همچنین به دلیل آنکه بررسی نتایج آزمون ورق ممکن است نیاز به تخصص داشته و همگان نتوانند از آن استفاده کنند، شما می توانید از مشاوره کارشناسان آهن نت بهره برده و ضمن برآورد نیاز، نسبت به تامین ورق آجدار اقدام نمایید. لازم به ذکر است آهن نت خدمات خود را به صورت اعتباری نیز ارائه می نماید که باعث تسهیل ارائه خدمات به مشتریان می گردد.